زندگی مسلمانان در آلمان

بیشتر جمعیت آلمان را مسیحیان تشکیل می دهند با این وجود مسلمانان دومین گروه مذهبی در آلمان هستند. برای بسیاری از ایرانیانی که قصد مهاجرت به آلمان را دارند، سوال است که شرایط و کیفیت زندگی مسلمانان در آلمان چگونه است. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا این مسئله را از جنبه های مختلف بررسی کنیم.

زندگی مسلمانان در آلمان: جمعیت مسلمانان آلمان

حدود 5.5 میلیون پیرو اسلام در آلمان زندگی می کنند. نزدیک به 3 میلیون نفر از آنها شهروند آلمان هستند.
مسلمانان حدود 6.6 درصد از کل جمعیت آلمان را تشکیل می دهند. آنها پس از گروه بسیار بزرگتری از مسیحیان (حدود 45 میلیون یا بیش از نیمی از کل جمعیت آلمان) دومین جامعه مذهبی بزرگ در آلمان را تشکیل می دهند.

جامعه مسلمان در آلمان از زنان و مردان به صورت برابر تشکیل شده است. با 52 درصد، مردان با نسبت کمی بیشتر از زنان (48 درصد) جامعه مسلمان را تشکیل می دهند. میانگین سنی مردان و زنان مسلمان تقریباً 32 سال است که در مقایسه با میانگین سنی کل جمعیت آلمان که کمی بیش از 44 سال است، نسبتاً جوان است. میانگین جمعیت خانوارهای مسلمان در آلمان 3.6 نفر است که معادل یک زوج متاهل با یک یا دو فرزند است.

جامعه مسلمانان در آلمان بسیار متنوع است. مسلمانان آلمان طیف وسیعی از پیشینه های فرهنگی و زبانی دارند و از فرقه های مختلف اسلام پیروی می کنند. همچنین، تعهد شخصی آنها به دین بسیار متفاوت است.

حدود 2.5 میلیون مسلمان در آلمان (45 درصد) ریشه ترکی دارند. آنها اکنون نسبت به سال 2015 (53 درصد) سهم کمتری از جمعیت مسلمانان آلمان را تشکیل می دهند. اگرچه مسلمانان ترک الاصل دیگر اکثریت مسلمانان آلمان را تشکیل نمی دهند، اما هنوز هم با اختلاف بیشترین گروه را تشکیل می دهند. دومین گروه بزرگ را مسلمانان با ریشه های عرب (27 درصد) از خاورمیانه (بیشتر از همه سوریه) و شمال آفریقا تشکیل می دهند. پس از این گروه، مسلمانان جنوب شرق اروپا (19 درصد) و مسلمانان افغانستان، ایران و کشورهای همسایه آنها (9 درصد) قرار دارند.

جامعه مسلمانان آلمان همچنین شامل افرادی است که به دلیل اعتقادات مذهبی خود، به دنبال ازدواج با شریک مسلمان یا به دلایل دیگر به اسلام گرویده اند. با این حال، هیچ آماری از تعداد افرادی که به اسلام گرایش پیدا کردند، در دسترس نیست.

حقوق شهروندی مسلمانان در آلمان

آلمان دارای قوانین آزادی در انتخاب مذهب است؛ بنابراین عملا مسلمانان آلمانی تفاوتی از نظر حقوق شهروندی با مسیحیان آلمانی ندارند. در مقابل قانون مهم نیست که شما چه نژاد، قومیت یا مذهبی دارید، هر فردی که تابعیت آلمان را داشته باشند با هر پس زمینه ای در مقابل قانون کشور آلمان از حقوق یکسان برخوردار است.

اما باید در نظر گرفت که همیشه ممکن است با نمونه هایی از نژادپرستی و تعصب نسبت به مذهب در هر کشوری از جمله آلمان مواجه شد. بسیاری از جمعیت مسلمانان آلمانی را نیز مهاجران از مناطق آسیایی و آفریقایی تشکیل می دهند. به خصوص در سال هایی اخیر که با ظهور اسلام‌گرایان تندرو، شاهد خشونت هایی در سرتاسر جهان از جمله اروپا بوده ایم؛ ممکن است هر مسلمان ساکن آلمان حداقل یک بار قربانی نژادپرستی دینی شود. اما از نظر قوانین رسمی کشور آلمان شاهد نژادپرستی نیستیم و ممکن از اطرف شهروندان آلمان الاصل در موارد محدودی دیده شود.

اعمال مذهبی در زندگی مسلمانان در آلمان

برای بسیاری از مسلمانان آلمان، اعمال مذهبی بخش مهمی از زندگی روزمره است که می تواند شامل پیروی از قوانین و آداب و رسوم مذهبی مانند محدودیت های غذایی است که براساس مطالعات انجام گرفته 70 درصد از مسلمانان این قوانین را رعایت می کنند. تقریباً همین تعداد (حدود 66 درصد) اعیاد مذهبی مانند عید فطر و عید قربان را جشن می گیرند و به زیارت حج می روند. میزان انجام اعمال مذهبی نیز ممکن است بین نسل‌ها متفاوت باشد: مسلمانانی که در آلمان متولد شده‌اند اغلب کمتر از والدین خود که به آلمان مهاجرت کرده‌اند، رعایت می‌کنند. در ادامه به بررسی جنبه های مختلف اعمال مذهبی در زندگی مسلمانان در آلمان می پردازیم:

• زندگی مسلمانان در آلمان: رژیم غذایی

به لطف گیاهخواران و وگان ها، اکنون می توان با آرامش بیشتری خرید کرد. اگر یک نماد گیاهخواری روی بسته بندی باشد، می توان مطمئن بود که آن محصول حاوی محصولات حیوانی نیست. اگر حاوی الکل نیز نباشد، احتمالاً این محصول به عنوان “حلال” محسوب می شود؛ یعنی طبق قوانین رژیم غذایی مسلمانان مجاز است.

اساساً مسلمانان می توانند تمام مواد غذایی خود را در یک سوپرمارکت معمولی خریداری کنند. فقط گوشت را از قصابی های مخصوص تهیه می کنند که اطمینان حاصل کنند که حلال است. از طرفی تخمین زده می شود که بیش از 10000 سوپرمارکت ترکی و عربی در آلمان وجود دارد که محصولات حلال را می فروشند. با این حال، سوپرمارکت‌های زنجیره‌ای آلمانی با سابقه طولانی نیز به تقاضا برای غذاهایی که با قوانین اسلامی مطابقت دارند پاسخ می‌دهند و در حال گسترش دامنه خود هستند.

• زندگی مسلمانان در آلمان: نماز

نمازهای یومیه بخش مهمی از اعمال روزانه اسلام است. حدود 39 درصد از مسلمانان آلمان گفته اند که روزانه نماز می خوانند. حدود 25 درصد گفتند که هرگز نماز نمی خوانند و 11 درصد گفتند که فقط چند بار در سال نماز می خوانند.

بسیاری از افراد برای نماز خواندن در محل کار مشکلی ندارند و مثلا در گوشه دفتر خود نماز می خوانند. اما ممکن است برخی از افراد همکاران یا رئیسی داشته باشند که آنقدرها درک نکنند؛ بنابراین بسیاری از مسلمانان نمی توانند در محل کار نماز بخوانند و پس از بازگشت به خانه، نماز می خوانند.

• زندگی مسلمانان در آلمان: روزه

 یکی دیگر از سنگ بنای اعمال دینی اسلام، روزه گرفتن است، به ویژه در ماه رمضان که مسلمانان از طلوع فجر تا غروب آفتاب روزه می گیرند. سه چهارم مسلمانان ساکن آلمان گفتند که قوانین اسلامی در مورد روزه را به طور کامل (56٪) یا تا حدی (20٪) رعایت می کنند، بقیه روزه نمی گیرد. از نظر قوانین آلمان، محدودیتی برای روزه گرفتن در این کشور وجود ندارد و همه مسلمانان آلمان در صورت تمایل می توانند روزه بگیرند و اعمال ماه مبارک رمضان را انجام دهند.

• زندگی مسلمانان در آلمان: حج

زیارت مکه یکی دیگر از عناصر ایمان مسلمانان است. این روزها سفر به مکه از آلمان چه در زمان حج تمتع و چه به صورت حج عمره بسیار آسان شده است. آژانس های مسافرتی نیز در آلمان وجود دارند که سفرهای سازمان یافته به مکه را ارائه می دهند. شرکت‌های زیادی در آلمان هستند که برای مسلمانان اقامتگاه رزرو می‌کنند؛ از اتاق‌های ساده گرفته تا هتل‌های مجلل با غذای خوب و منظره کعبه.

• زندگی مسلمانان در آلمان: حجاب

زنان مسلمان تا حدودی مومن تر از مردان مسلمان هستند. در مطالعه زندگی مسلمانان در آلمان، از هر سه زن مسلمان مورد بررسی، یک نفر گفت که بسیار مؤمن است. در میان مردان مسلمان این رقم یک در چهار است. زنان بیشتری نیز روزانه نماز می خوانند: برای مثال، تقریباً نیمی از زنان مورد بررسی گفتند که روزانه نماز می خوانند، در حالی که تقریباً یک سوم مردان نمی گویند که نماز می خوانند.

با این حال، همه زنانی که می‌گویند بسیار مؤمن هستند، روسری به سر نمی‌کنند. کمتر از یک سوم زنان مسلمان روسری دارند. زنان مسلمانی که روسری به سر نمی‌کنند، گفتند که آن را برای عمل به دین خود ضروری نمی‌دانند (77%) یا صرفاً دوست ندارند سر خود را بپوشانند (56%). با این حال، بیش از یک سوم گفتند که از عواقب اجتماعی ناشی از پوشیدن روسری نیز می ترسند (35 درصد).

در آلمان ممنوعیت حجاب به آن صورت وجود ندارد، اما پوشیدن حجاب کامل یعنی داشتن روبنده در ساختمان های عمومی مانند دانشگاه، دادگاه یا مدارس مجاز نیست. از طرفی بسیاری از زنان به خواسته خود می توانند سر و صورت خود را بپوشانند و مشکلی برای بیرون آمدن از منزل نداشته باشند.

زندگی مسلمانان در آلمان از نظر شرایط شغلی و دستمزد

همان طور که می دانید آلمان دارای یکی از اقتصادهای قوی در جهان است که سالانه جمعیت زیادی را به عنوان نیروی کار فعال از سرتاسر دنیا جذب می کند. آلمان قوانین کاری مساوی را برای تمام افراد با هر نژاد و مذهبی اعمال می کند. بنابراین از نظر شغلی و حقوق تفاوتی بین مسلمانان و سایرین در آلمان وجود ندارد.

نرخ بیکاری در میان مسلمانان آلمان (از جمله مشاغل پاره وقت) در واقع بهتر از بقیه جمعیت است. در حالی که 5 درصد از مسلمانان بیکار هستند، نرخ بیکاری بقیه جمعیت حدود 7 درصد است.

زنان محجه نیز می توانند در مشاغل مختلف شاغل باشند و محدودیتی برای آنها از نظر قانونی وجود ندارد. هرچند در نظر داشته باشید که همیشه ممکن است با کارفرمای نژادپرستی که تمایل به استخدام مسلمانان ندارد، رو به رو شوید.

زندگی مسلمانان در آلمان: آیا مسلمانان با افراد آلمانی ارتباط برقرار می کنند؟

بسیاری از مسلمانان علاوه بر جوامع خود در جوامع دیگر نیز فعال هستند. سهم بزرگی از مسلمانانی که به انجمنی مانند یک باشگاه ورزشی تعلق دارند (33٪) متعلق به انجمنی هستند که به هیچ وجه به کشور خود یا والدینشان مرتبط نیست (27٪). در نتیجه، آنها به طور مکرر با آلمانی هایی که سابقه مهاجرت ندارند، در تماس هستند. به عنوان مثال، حدود 65 درصد از مسلمانان مورد بررسی گفتند که حداقل یک بار در هفته با دوستان بومی آلمانی در تماس هستند. مسلمانانی که (هنوز) تماس اجتماعی چندانی با آلمانی‌های بومی ندارند، گفتند که علاقه زیادی به این گونه تعاملات بیشتر دارند. بنابراین هیچ نشانه ای وجود ندارد که مسلمانان به دنبال فاصله گرفتن از نظر مذهبی یا قومی از اکثریت جمعیت آلمان باشند. در مقابل، اکثریت مسلمانان (بیش از 80 درصد) گفتند که ارتباط قوی با آلمان احساس می کنند.

بزرگترین مسجد در آلمان

مساجد آلمان یکی از مهم ترین مراکز تجمع مسلمانان آلمان است. تقریباً از هر هشت مسلمانی که در آلمان زندگی می‌کنند، یک نفر در یک مسجد فعال است. تعداد مسلمانانی که به طور منظم به مسجد می روند یا فعالیت داوطلبانه در مسجد دارند؛ در واقع بسیار بیشتر است.

تخمین زده می شود که حدود 2700 مسجد در آلمان وجود دارد. علاوه بر این، نمازخانه های متعددی در فرودگاه ها، ایستگاه های راه آهن و ساختمان های اداری وجود دارد.

بزرگترین مسجد در آلمان، مسجد مرکزی کلن است یک ساختمان برجسته است که توسط مسلمانان آلمانی سازمان DİTİB برای یک مسجد مرکزی بزرگ و نماینده در کلن ساخته شده است. این مسجد توسط اردوغان رئیس جمهور ترکیه افتتاح شد و یکی از بزرگترین مساجد اروپا است.

مراکز اسلامی شیعه در آلمان

مرکز اسلامی هامبورگ (به آلمانی: Islamisches Zentrum Hamburg )، از مهم‌ترین مراکز اسلامی شیعه در آلمان است. همین طور این مرکز از قدیمی ترین مساجد شیعه در اروپا می باشد.

گرایش های مختلف اسلام در آلمان

سه چهارم مسلمانان آلمان سنی هستند. اسلام سنی شاخه غالب اسلام در سراسر جهان است. همانطور که در آلمان می توان مشاهده کرد، در اسلام سنی گرایش های مختلفی وجود دارد. اسلام جریان ها و گروه های دیگری دارد که با یکدیگر و با اسلام سنی تفاوت دارند. دومین شاخه بزرگ اسلام در جهان امروز، اسلام شیعه است. مسلمانان شیعه سهم نسبتا کمی از کل مسلمانان آلمان (4 درصد) را تشکیل می دهند.

در مقابل، سهم کسانی که به سنت علوی تحت تأثیر ترکها تعلق دارند، دو برابر بیشتر و 8 درصد است. حدود 40 درصد از علویان دین خود را دینی جدا از اسلام می دانند. احمدی‌ها و پیروان دیگر فرقه‌ها و جنبش‌های اسلامی هر کدام یک درصد از جامعه مسلمانان آلمان را تشکیل می‌دهند.

جمع بندی درباره زندگی مسلمانان در آلمان

بیشتر اوقات شما می توانید به عنوان یک مسلمان در آلمان زندگی خوبی داشته باشید. مساجد در آلمان وجود دارند. اجناسی که برچسب حلال دارند، در سوپرمارکت ها وجود دارند و برای خرید مشکلی نخواهید داشت. قصابی هایی که گوشت ذبح حلال دارند در سطح شهر وجود دارند. مسلمانان از نظر قوانین شغلی و حقوقی با بقیه تفاوتی ندارند. می توانید به راحتی و بدون مواجه با محدودیتی در آلمان حجاب خود را رعایت کنید. تنها مسئله زمانی پیش می‌آید که کسی به ایمان شخص دیگری احترام نمی‌گذارد که ممکن است گاهی در آلمان اتفاق بیفتد. ممکن است با نژادپرستی در آلمان مواجه شوید؛ با این حال، کسانی هم هستند که مخالف نژادپرستی اند. در کل می توان گفت که زندگی مسلمانان در آلمان از کیفیت خوبی در مقابل سایر کشورهای مسیحی نشین برخوردار است.

می توانید برای اطلاع از کیفیت و شرایط زندگی در آلمان برای ایرانیان، سایر مطالب سایت ما را مطالعه کنید.

پرسش های متداول درباره زندگی مسلمانان در آلمان