سیستم آموزشی آلمان

سیستم آموزشی آلمان مثل کشورهای دیگر اروپا از یک نظام آموزشی موفق برای پرورش نسل جدید استفاده می‌کند. به صورت کلی مسئولیت آموزش در آلمان بر عهده ایالت‌ها است و دولت فدرال آلمان فقط نقش کوچکی را در این ساختار دارد. طبق نمرات کسب شده آزمون PISA کشور آلمان در سه بخش علوم، ریاضیات و ادبیات با نمره 515 بالاتر از میانگین امتیاز کشورهای OECD قرار گرفته و این نشان دهنده سطح بالای سواد در بین دانش آموزان این کشور است.

نظام آموزش در این کشور طبق مقررات تعیین شده قانون Grundgesetz صورت گرفته است. در سیستم آموزشی آلمان کودکان بعد از 6 سالگی می بایست به اجبار مدرسه بروند. در صورت عدم رعایت این‌ قانون برای والدین آن‌ کودکان مجازاتی در نظر گرفته خواهد شد. این کشور در مدارس علاوه بر تدریس درس‌هایی ازجمله ریاضیات و ادبیات، به پرورش کودکان در رشته‌های گوناگون مانند هنر، موسیقی، ورزش و… پرداخته و استعداد کودکان را کشف و شکوفا می‌کند.

سیستم آموزشی آلمان چگونه است؟

مانند سایر کشور‌ها حضور افراد در مدارس آلمان نیز اجباری می‌باشد، یعنی افرادی که وارد شش سالگی می‌‌شوند باید به مدرسه بروند. اکثر مدرسه‌های آلمان توسط ایالت‌ها اداره شده و برای تحصیل فرزندان هیچ هزینه‌ای دریافت نمی‌‌شود. البته باید این نکته مهم را نیز در نظر داشته باشید که در آلمان علاوه بر مدارس دولتی، مدارس بین المللی و خصوصی وجود دارند که برای تحصیل در آن‌ها باید هزینه پرداخته شود. همانطور که می‌دانید هر ایالتی سیاست آموزشی مخصوص به خود را دارد. یعنی تا حدی سیستم آموزشی مدرسه، به منطقه‌ای که شما و خانواده‌تان در آن زندگی می‌کنید بستگی دارد. معمولا در هر ایالتی کودکان همیشه برنامه درسی یکسانی نداشته و همچنین ممکن است کتاب‌های درسی متفاوتی نیز داشته باشند.

مقاطع تحصیلی در آلمان

مقاطع تحصیلی در آلمان شامل موارد زیر می‌باشند:

• مقطع پیش‌دبستانی

در صورتی که در پی تحصیل فرزند خود در آلمان از مقطع پیش‌دبستانی می‌باشید، باید بگوییم که در آلمان، هر کودک ۳ الی ۶ ساله می‌تواند به مهدکودک برود.

 آموزش اجباری کودک از شش سالگی آغاز می‌گردد. بعضی از مهدکودک‌ها هم کودکان زیر ۳ سال را در گروه‌های نوپا می‌پذیرند.

• مقطع دبستان

زمانی که کودکان شما در سن شش سالگی وارد مدرسه شده باشند، تا سن ده سالگی در مقطع دبستان می‌مانند. در بعضی از موارد، این مسئله می‌تواند تا سنین ۱۱ یا ۱۲ سالگی نیز ادامه پیدا کند. این به این معنا می‌باشد که مقطع دبستان فقط پایه‌های یک تا چهار را داشته و تنها بعضی از مدارس ابتدایی تا مقطع ششم را می‌پذیرند.

 درضمن سن دبستان نیز متفاوت می‌باشد. این بدان معناست که، اگر کودکی قبل از 30 ژوئن وارد شش سالگی شود، قطعا در همان سال می‌تواند برای تحصیل به مدرسه برود. اما اگر فرزندان شما کوچکتر باشد این موضوع به مدیر بستگی دارد که تعیین کند آیا این دانش آموز را برای تحصیل می‌پذیرد یا خیر.

• مقطع راهنمایی

این مقطع به دو سطح تقسیم می‌شود: آموزش متوسطه اول و آموزش متوسطه ارشد.

پس از تمام شدن مقطع دبستان، دانش آموزانی که بین ده تا شانزده سال سن دارند به یکی از مدارس متوسطه Hauptschule Realschule، Gymnasium Gesamtschule یا Sonderschule می‌روند.

 دانش آموزانی که بتوانند این مقطع تحصیلی را با موفقیت به اتمام برسانند، می‌توانند گواهی مدرسه متوسطه را دریافت نمایند. همچنین بزرگسالانی که در مدارس عصر و در کلاس‌های دو ساله حاضر می‌شوند هم می‌توانند این گواهی ​​را دریافت کنند.

 لازم به ذکر است که این گواهی می‌تواند اجازه تحصیل بیشتر را نیز به افراد بدهد.

• مقطع دبیرستان

در میان مقاطع تحصیلی در کشور آلمان، دبیرستان بعد از دانشگاه، یکی از مقاطع تحصیلی پرطرفدار است. دبیرستان‌هایی که در کشور آلمان هستند، درست همانند کشور ایران به چند بخش تقسیم می‌شوند که از جمله آن‌ها می‌‌توان به فنی و حرفه‌ای، کار و دانش و مدارس نظری اشاره نمود.

• کارشناسی

 تقریبا بیشتر دانشگاه‌های دولتی آلمان، فارغ از ملیت، شهریه‌ای از دانشجویان بین‌المللی دریافت نمی‌کنند. بنابراین می‌توان این مسئله را یکی از مزیت‌های بزرگ تحصیل در آلمان دانست، چون این امکان را به شما می‌دهد که فقط بر روی هزینه‌های زندگی همچون حمل و نقل و غذا تمرکز کنید.

لازم به ذکر است که تحصیل در مقطع کارشناسی در آلمان به مدت ۶ ترم ادامه خواهد داشت.

 طول دقیق مدرک لیسانس نیز می‌تواند بین ۶ تا ۸ ترم متفاوت باشد. با این حال، فقط ۲۰ درصد از دوره‌های لیسانس آلمانی بیش از ۶ ترم می‌باشند و احتمالا این تعداد با انجام اصلاحات کمتر می‌شود.

البته بعضی استثناها در این میان وجود دارند. به عنوان مثال، مدارک لیسانس پاره وقت می‌تواند طول دوره تحصیل را افزایش دهد. در نتیجه تعداد کمی‌ از دوره‌های لیسانس تمام وقت بیشتر از ۳ سال طول می‌کشند.

• کارشناسی ارشد

 یکی دیگر از مقاطع تحصیلی در آلمان مقطع کارشناسی ارشد می‌باشد که ایرانیان بعد از مقطع کارشناسی در این کشور، به سراغ آن می‌روند. شما در کشور آلمان برای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد، می‌‌توانید رشته‌های بسیاری را انتخاب کنید. از جمله این رشته‌ها می‌توان به انواع رشته‌های مهندسی اشاره نمود.

• دکترا

مدرک دکترای آلمان از شهرت بسیار زیادی برخوردار می‌باشد. دانشگاه‌ها، مؤسسات تحقیقاتی و شرکت‌های آلمان از دانشجویان بین‌المللی استقبال زیادی می‌کنند و برای دانشجویان دکترا فرصت‌های عالی را ارائه می‌دهند. تقریبا هر ساله در آلمان حدود ۲۹۰۰۰ دانشجوی فارغ التحصیل، مدرک دکترا را دریافت می‌کنند.

کشور آلمان علاوه بر ارائه استانداردهای بسیار بالا برای زندگی، پذیرای دانشجویان بین المللی با فرصت‌های مالی خوب و هزینه‌های کم تحصیل است. معمولا دانشجویان مقطع دکترا در آلمان شهریه پرداخت نمی‌کنند و بیش از یک چهارم داوطلبان این مقطع تحصیلی در کشور آلمان کمک هزینه دولتی نیز دریافت می‌کنند.

انواع مدارس در نظام آموزشی آلمان

 سیستم آموزشی کشور آلمان از مدارس دولتی، خصوصی، مذهبی و بین‌المللی تشکیل شده است. کودکان در این کشور تا ده سالگی به مدرسه ابتدایی رفته و پس از آن طبق عملکرد تحصیلی، توصیه‌های معلم و ترجیحات والدین به یکی از سه نوع مدرسه متوسطه‌ای که در کشور آلمان وجود دارد راهی می‌یابند.

سیستم نمره دهی در آلمان

در سیستم نمره دهی این‌ کشور، نمرات در بازه ۱ تا ۶ قرار گرفته و در این بازه ۱ بهترین نمره و یا معدل بوده و ۶ بدترین نمره می‌باشد. به عبارت دیگر هر چه قدر که نمره یا معدل فرد به عدد ۱ نزدیک‌تر باشد، سوابق تحصیلی او بهتر است. در سیستم نمره دهی آلمان، ۴ کمترین نمره لازم برای پاس کردن یک درس می‌باشد.

ویژگی‌های مدارس آلمان

همانطور که قبلا ذکر شد سیستم نمره‌دهی این مدارس از یک مقیاس رتبه‌بندی 1 الی 6 برای دانش‌آموزان استفاده می‌کنو و برنامه کلاسی آن‌ها شبیه برنامه کالج است.

دانش‌آموزان آلمان در یک سال تحصیلی به مدت 187-190 روز در مدرسه شرکت کرده و تعطیلات طولانی‌تری در کریسمس و تابستان دارند.

 همچنین، در آلمان مدارس ویژه برای دانش‌آموزان دارای نیاز‌های ویژه وجود دارند و سفرهای مدرسه‌ای هم از ویژگی‌های محبوب این مدارس به شمار می‌روند.

آموزش پیش دبستانی در نظام آموزشی آلمان

آموزش اولیه کودک یا همان آموزش پیش دبستانی در نظام آموزشی آلمان اختیاری است. یعنی کودکان ۳ الی ۶ ساله آلمان می‌توانند به‌صورت اختیاری در پیش دبستانی ثبت‌نام نمایند. حضور در این مراکز یک راه عالی جهت بازی و یادگیری کودکان می‌باشد.

نظام آموزشی ابتدایی آلمان

ساختار آموزش و پرورش آلمان در مقطع دبستان برای کودکانی که داری ۶ سال هستند به صورت کلاس‌های مختلط ارائه می‌شود.

در این نظام آموزشی دو نظام وجود دارد که یکی از آن‌ها شامل نظام پیش دبستانی ۵ روز در هفته و دیگری نظام پیش دبستانی ۶ روز در هفته می‌باشد.

شیوه‌های تدریس در نظام آموزشی آلمان در مدارس ابتدایی

هدف اصلی آموزش ابتدایی آلمان توسعه مهارت‌ها، درک اساسی، شایستگی‌های کلیدی و توانایی‌های آن‌ها می‌باشد.

از جمله موضوعاتی که در مدارس ابتدایی آلمان تدریس می‌شوند می‌توان به ریاضیات، زبان آلمانی، زبان خارجه، مطالعات عمومی، صنایع دستی، هنر، موسیقی، طراحی پارچه، ورزش و دین اخلاق اشاره کرد. آن‌ها برای دانش آموزان خود آموزش‌های بین فرهنگی، بهداشت، رسانه، زیبایی شناسی، موسیقی، آموزش ارزش‌ها و توسعه پایدار را نیز ارائه می‌دهند.

اهداف یادگیری در مدارس ابتدایی آلمان از طریق مشارکت دانش آموزان در اجرا، برنامه ریزی، علاقه، کنجکاوی، تجزیه و تحلیل موضوعات به شیوه‌‌ای متناسب با دانش و نگرانی‌های آن‌ها محقق می‌شود.

 دانش آموزان در این کشور تشویق می‌شوند تا در پروژه‌های بین رشته‌ای و سازماندهی ابتکارات مدرسه شرکت نمایند.

کتاب‌های درسی مدارس ابتدایی آلمان، که به عنوان مرجع مطالعه استفاده می‌شوند، باید از وزارت مربوطه تأیید گردند.

لازم به ذکر است که کسانی که از بیماری‌های ناتوانی جسمی رنج می‌برند به هیچ عنوان نمی‌توانند در کلاس‌های آموزش ابتدایی شرکت نمایند، ممکن است این افراد در خانه خود چنین آموزش‌هایی را دریافت کنند.

علاوه بر موارد گفته شده آلمان دارای مدارس بین المللی می‌باشد که از طریق دروس دو زبانه، آموزش ابتدایی را به چند زبان ارائه می‌دهد.

ارزیابی دانش آموزان در نظام آموزش ابتدایی در آلمان

 در نظام آموزش ابتدایی در آلمان پیشرفت دانش آموزان در ۶ سطح ارزیابی می‌شود به این صورت که سطح اول بسیار خوب بوده و نمره 1 به آن تعلق می‌گیرد.

سطح دو خوب بوده و نمره 2 را به خود اختصاص می‌دهد، سطح سه رضایت بخش و متعلق به نمره 3، سطح چهار متوسط و شامل نمره 4 و سطح پنج ضعیف و نمره 5 و سطح بسیار ضعیف نمره 6 را از آن خود تلقی می‌کند.

انواع مدارس متوسطه در سیستم آموزشی آلمان

کشور آلمان تحصیلات متوسطه را در دو مدرسه دولتی و خصوصی ارائه می‌نماید.

ازجمله مدارس متوسطه دولتی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

Gymnasium

Realschule

Hauptschule

Gesamtschule

از مدارس خصوصی هم می‌توان به مدرسه Ersatzschulen و Ergänzungsschulen اشاره نمود.

سیستم تحصیلات عالی در آلمان چگونه است؟

کشور آلمان به‌خاطر ارائه نمودن طیف وسیعی از فرصت‌های آموزشی در زمینه‌های مختلف در کل دنیا معروف شده است. دانشجویان در این کشور قادر هستند در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا به تحصیل مشغول شوند. در کشور آلمان سه نوع دانشگاه مختلف اعم از دانشگاه‌های آکادمیک، دانشگاه‌های علمی کاربردی و دانشکده‌های هنر و موسیقی وجود دارند.

در دانشگاه‌های آکادمیک اکثرا به آموزش درس‌های تئوری و تخصصی هر رشته پرداخته می‌شود. مهم‌ترین ویژگی این دانشگاه‌ها امکان تحصیل در مقطع دکتری است که معمولا در موسسات آموزش عالی دیگر امکان پذیر نمی‌باشد.

 دانشگاه‌های علمی کاربردی نیز تمرکز زیادی بر جنبه عملی یادگیری و تمرین حرفه‌ای داشته و دامنه موضوع‌هایی که در این مؤسسه‌ها تدریس می‌گردد معمولا حوزه‌هایی ازجمله تجارت، فناوری، مددکاری اجتماعی و پزشکی را شامل می‌شود.

آخرین مورد یعنی دانشکده‌های هنر و موسیقی نیز دوره‌های آموزشی را برای کسانی که به هنر و نوازندگی علاقمند هستند، ارائه می‌نمایند.

شرایط تحصیلات عالی در نظام آموزشی در آلمان

تحصیلات عالی در آلمان برای کسانی که واجد شرایط هستند و قبلا تحصیلات متوسطه را در آلمان یا خارج از کشور گذراندند، حق تحصیل در مقاطع بالاتر را داده و به آن‌ها اجازه ورود به تحصیلات عالی را می‌دهد.

صلاحیت پذیرش آموزش عالی در آلمان

اولین شرط برای پذیرش در مراکز آموزش‌عالی کشور آلمان داشتن صلاحیت ورود به دانشگاه (HZB) می‌باشد.

لازم به ذکر است که برای دانشجویان دوره کارشناسی داشتن مدرک دیپلم دبیرستان، گواهی ترک تحصیل یا نتیجه آزمون ورودی دانشگاه کفایت می‌کند.

موسسات آموزشی عالی آلمان

سیستم آموزش عالی آلمان دارای مؤسسات معروفی است که دوره‌های تحصیلات عالی حرفه‌ای را ارائه داده و نیازهای بازار کار محلی و بین‌المللی را برآورده می‌کنند. ازجمله این مؤسسات می‌توان به دانشگاه‌های Universitäten و Technische Hochschulen، Technische Universitäten، Pädagogische Hochschulen دانشکده‌های علمیه، دانشگاه‌های علمی کاربردی Fachhochschulen، دانشکده‌های هنر و موسیقی، موسسات آموزش عالی برای نیروهای مسلح فدرال، موسسات آموزش عالی ارائه‌دهنده تحصیلات دوگانه Berufsakademie لیسانس، و موسسات آموزش حرفه‌ای پیوسته Fachschulen و Fachakademien اشاره کرد.
همچنین کالج‌های هنر و موسیقی در آلمان دوره‌های تحصیلی متنوعی مثل هنرهای تجسمی، فیلم، تلویزیون و رسانه، هنرهای زیبا، آموزش هنر، آموزش موسیقی و… ارائه داده و هم‌چنین در این سیستم آموزش عالی، دانشگاه‌های علمی کاربردی هم دوره‌های تحصیلی گسترده‌ای مانند اقتصاد کشاورزی، طراحی، فناوری، کسب و کار و کار اجتماعی را ارائه نمایند.

تحصیلات اجباری در نظام آموزشی کشور آلمان

تمام آلمانی‌ها می‌بایست از سن 6 سالگی، به تحصیل در مقاطع ابتدایی و متوسطه پرداخته و زمانی که نه یا ده ساله هستند به صورت تمام وقت مدارس آموزش عمومی را به اتمام برسانند.

آیا تحصیل در نظام آموزشی آلمان هزینه دارد؟

در صورت تحصیل در مدارس دولتی آلمان، هیچ گونه هزینه‌ای نیاز نیست پرداخت کنید چراکه این مدارس به صورت رایگان هستند اما در مدارس خصوصی هزینه دریافت می‌شود و مطابق با امکانات و آموزش‌های ارائه شده این هزینه متفاوت خواهد بود.

آیا خارجی‌ها می‌توانند در آلمان تحصیل کنند؟

 تمام افرادی که به کشور آلمان مهاجرت می‌کنند قادر خواهند بود در سیستم آموزشی این کشور محبوب، رایگان به تحصیل بپردازند.

مهاجران در آلمان برای تحصیل فرزندان خود چه چالش‌ها و فرصت‌های دارند؟

مهاجران در کشور آلمان برای تحصیل فرزندان خود با چالش‌های زیادی مواجه هستند. از جمله این چالش‌ها می‌توان به شوک‌های فرهنگی، یادگیری زبان آلمانی، جستجوی محل اقامت و سکونت در آلمان، آشنایی با سیستم حمل‌ونقل عمومی و پیدا کردن دوست اشاره کرد. اما با وجود تمام چالش‌های ذکر شده، زندگی و تحصیل در آلمان برای مهاجرت کنندگان فرصت‌های زیادی را نیز به همراه دارد. مهاجرت کنندگان‌ قادر خواهند بود در مدارس و دانشگاه‌های با کیفیت و مقرون‌به‌صرفه تحصیل کرده و پس از پایان تحصیلات، در موقعیت‌های شغلی متناسب با تحصیلات خود به فعالیت مشغول شوند.

کدام روش مهاجرت به آلمان شرایط تحصیل برای فرزندان بهتر خواهد بود؟

 مهاجرت به آلمان از طریق اخذ ویزای تحصیلی برای فرزندان و ویزای همراه برای والدین ازجمله بهترین روش‌های مهاجرت به این کشور زیبا و پویا است. این روش به والدین این امکان را می‌دهد که همراه با فرزندان خود، از امکانات آموزشی و تحصیلات با کیفیت آلمان بهره‌مند شده و در کنار تحصیل فرزندان، در زمینه‌های مختلف از فرصت‌های شغلی و زندگی بهتری نیز بهره‌مند گردند.

سیستم آموزشی آلمان و یادگیری زبان برای مهاجران

با اینکه زبان آموزشی در اغلب مدارس کشور آلمان معمولا‌، آلمانی می‌باشد ولی مدارس این کشور نیز مثل مدارس بین‌المللی به زبان انگلیسی دروس را تدریس می‌کنند.

 لازم به ذکر است که کلاس‌های اضافی آمادگی زبان آلمانی برای مهاجرانی که به زبان آلمانی نمی‌توانند صحبت کنند، ارائه می‌گردد.

انواع تعطیلات مدارس در آلمان

در آلمان، تعطیلات مدرسه شامل تعطیلات تابستانی، پاییزی، کریسمس، بهاری، عید پاک و عید پنجاهه می‌باشد. تعطیلات تابستانی در هر ایالت این کشور متفاوت بوده و معمولا شش هفته طول می‌کشد. تعطیلات پاییزی حوالی روز تعطیل همه قدیسان است و معمولا یک هفته طول می‌کشد. تعطیلات کریسمس نیز شامل شب مقدس (24.12) و روز تعطیل “سه پادشاه مقدس” (6.1) است و معمولا دو هفته طول دارد. تعطیلات بهاری از “Rosenmontag” (دوشنبه گل سرخ) آغاز شده و یک هفته طول دارد. در میانه تعطیلات دو هفته‌ای عید پاک، آخر هفته عید پاک قرار دارد. عید پنجاهه مسیحی هم در آغاز تعطیلات دو هفته‌ای عید پنجاهه می‌باشد.

سوالات درباره سیستم آموزشی آلمان